Ágætu þingfulltrúar,

Enn eitt starfsár stjórnar KKÍ er nú að baki. Hefur það um margt verið sérstakt, en eins og ávallt ánægjulegt og annasamt. Fyrir ykkur liggur hefðbundin ársskýrsla stjórnarinnar þar sem finna má yfirlit yfir helstu verkefni stjórnar á starfsárinu.

Fjármál sambandsins hafa verið erfiðari þetta starfsár en áður, og í reynd má segja að þetta sé í fyrsta sinn á 12 ára setu minni í stjórn sambandsins sem ég tel samdrátt vera nauðsynlegan. Fjármálalegt umhverfi sérsambanda – og reyndar íþróttahreyfingarinnar í heild – fer síversnandi í samkeppni við ríkisreknar lista- og menningarstofnanir sem gera í auknum mæli tugmilljónakróna samninga við atvinnulífið – sem fram að þessu hefur verið eina tekjuvon sérsambanda. Þessu þarf að breyta. Við getum illa keppt við slíkar stofnanir, sem jafnvel hafa á sínum snærum nokkurra manna starfslið í markaðs og fjármálum á kostnað ríkisins.

Þó er ljós í því myrkri barátta á vettvangi ÍSÍ til þess að tryggja sérsamböndum sjálfstæð framlög frá ríkinu. Þótt ráðgerðar fjárhæðir hrökkvi skammt þá er þetta engu að síður spor í rétta átt.

Efnahagslægð samfélagsins hefur einnig hitt okkur illa fyrir að því leyti að mikilvægir langtímasamningar hafa verið lausir á sama tíma og samdráttur einkennir atvinnulífið. Flugleiðir – samstarfsaðili okkar til 15 ára – fór í samdrátt á öllum auglýsingasamningum í kjölfar hörmunganna í New York 11. september s.l. og í fyrsta skipti á þeim tíma þá fengum við í hendur formlega uppsögn samnings okkar, sem rann út um síðustu áramót. Höfum við fullan skilning á þeirra erfiðu stöðu, og reyndar er það svo að okkur hefur tekist að endurnýja samninginn við þá með skertum ákvæðum þó.

Afskriftir viðskiptakrafna er nokkuð sem hefur verið nýtt fyrir okkur. Nú er ljóst að við höfum þurft að afskrifa tvær kröfur vegna auglýsingasamninga við sem nema uppreiknað hátt á aðra milljón króna. Þá er ónefnd sívaxandi skuldastaða félaganna, þar sem í mörgum tilvikum virðist KKÍ vera síðasti aðili sem hugsað er til þegar greiðslur eiga sér stað. Þetta á þau auðvitað alls ekki við öll félög.

Tekjupóstar körfuknattleikssambandsins hafa verið fullnýttir undanfarin ár, og því ekki mikill sveigjanleiki til þess að bregðast við áföllum. Við höfum reynt að halda þeirri stefnu til streitu að halda þátttökugjöldum óbreyttum, og hafa þau nú verið óbreytt s.l. 12 ár. Slíkt gengur reyndar ekki til lengdar, og hlýtur að verða að fara a.m.k. að mæta almennum verðlagsbreytingum einu sinni á áratug eða svo. Sem sérsamband erum við í stöðugri samkeppni, og samkeppnisaðilar okkar í t.d. handknattleik og knattspyrnu hafa fengið ómælt fjármagn undanfarið, og það er í sjálfu sér nokkuð sem við eigum að fagna fyrir þeirra hönd. Þótt auðvitað örli á heiðarlegri öfund þá ætti slíkt engu að síður að verða okkur hvatning til að gera betur sjálf í harðnandi samkeppni. En til þess er fjármagn nauðsynlegt.

Ekki hefur heldur farið framhjá hreyfingunni að erfiðleikar hafa verið í sambandi við stuðningsaðila úrvalsdeildar karla, en þeir erfiðleikar orsakast af samskiptum AcoTæknivals við Epson í Evrópu. Í reynd er sá ágreiningur óviðkomandi KKÍ, en hefur haft bein áhrif á starfsemi okkar með þeim hætti að greiðslur sem áttu að berast frá Epson í Evrópu hafa ekki borist – og hefur KKÍ ekki enn fengið krónu af samningi vetrarins. Þau mál eru í lausnarfarvegi í góðu samstarfi við AcoTæknival enn sem komið er, en ekki sér fyrir endann á niðurstöðu þess máls.

Mér þykir ástæða til þess að árétta það að samningur hefur verið í gildi í vetur um deildina, en skv. beiðni AcoTæknivals í haust var ákveðið að nota ekki nafn deildarinnar – Epson-deildin – um skeið. Neikvæðar athugasemdir hafa heyrst í hreyfingunni um deildina, sem eru hvorki okkur til framdráttar né gagns. En að gefnu tilefni þá má með sanni segja að betra sé að vera með samning um deild án nafns eða nafn á deild án samnings ef valið ætti að standa um slíkt.

Til viðbótar framangreindum fjárhagserfiðleikum þá kemur jafnframt upp sú staða að báðar íþróttadeildir stóru sjónvarpsstöðvanna hafa verið í blóðugum niðurskurði eins og öllum hefur verið kunnugt um, en s.l. vor rann út fimm ára samningur okkar við Íslenska Útvarpsfélagið. Höfum við verið samningslaus í vetur, og hvorug sjónvarpsstöðin viljað ganga frá samningi við körfuknattleikinn þótt talsvert hafi verið eftir því leitað. Vonbrigði með færri mínútur í sjónvarpi eru því samhliða verulegum fjárhagslegum afleiðingum þess að greiðslur fyrir sjónvarpsréttindin voru ekki heldur til staðar í vetur.

Í vetur hefur því hvorki verið samningur um forgangsrétt né einkarétt, og því hljóta auðvitað að vakna upp spurningar um stöðu ríkisfjölmiðils þjóðarinnar, sem á gildistíma síðasta samnings okkar við ÍÚ lýsti því yfir að þeir myndu ekki sýna frá fyrri hálfleik ef þeir fengju ekki að sýna frá síðari hálfleik. Með því var verið að vísa til þess að Sýn og Stöð 2 höfðu forgangsrétt til þess að sýna frá leikjum í körfuknattleik, en þurftu að láta vita með löngum fyrirvara hvaða leiki þeir hygðust sýna. Alla aðra leiki hefur RUV mátt sýna, en borið því við að þeir vilji ekki vera “afgangs” við val á leikjum – og í því samhengi ákveðið að sýna nákvæmlega enga leiki. Veldur sú stefna sannarlega vonbrigðum.

RUV gerði fyrir tveimur árum langtímasamning við handknattleikshreyfinguna – sem kynntur var að verðmæti nálægt 10 milljónum króna árlega. Á sama tíma virðist enginn áhugi vera fyrir því að sinna körfuknattleik, sem skv. iðkendafjölda er talsvert stærri íþróttagrein – og hefur málið fram að þessu ekki snúist um greiðslur fyrir réttindi slíkra útsendinga. Hefur RUV borið við fjárhagslegum niðurskurði, að ekki séu til staðar fjármunir til að standa straum af kostnaði við útsendingar sem slíkar. Ekki heyrast lengur rökin um fyrri hálfleik og seinni hálfleik – enda eiga þau engan veginn við í dag, hafi þau með einhverjum hætti verið raunveruleg ástæða sniðgöngu RUV á körfuknattleik.

Þrátt fyrir þetta virðast lítil takmörk vera fyrir því hversu oft og skjótt er brugðist við þegar útsendingar frá samkeppnisgrein okkar, handknattleik, eru annars vegar. Eigendur og skylduviðskiptavinir RUV sem hafa áhuga á körfuknattleik eru sniðgengnir. Þegar RUV stóð í viðræðum um kaup á HM í knattspyrnu í sumar virtist svo sem einhverjir tugir milljóna væru þar til ráðstöfunar hjá íþróttadeild RUV, og ritaði KKÍ útvarpsstjóra bréf í framhaldi þess að ljóst væri að RUV myndi ekki kaupa HM, þar sem enn var vakin athygli á því að RUV stæði til boða að semja við íslensku körfuknattleikshreyfinguna og reyndar að sinna íslenskum íþróttum almennt betur. Þau svör bárust frá útvarpsstjóra að verið væri að vinna að stefnumótun íþróttadeildar, og við yrðum að bíða átekta. Hvort þar er enn ein afsökun þess að sniðganga körfuknattleik skal ósagt látið, en ljóst er að við munum fylgjast vel með ákvörðunum um ráðstöfun fjármagns íþróttadeildar RUV á næstunni.

Það hlýtur að valda vonbrigðum þegar RUV sýnir ekki einn einasta kappleik úr körfuknattleik beint í vetur – ekki einn einasta – hvort heldur um er að ræða landsleiki, deildarleiki, úrslitakeppni eða aðra leiki á borð við stjörnuleik eða góðgerðarleik. Engir alþjóðlegir leikir hafa verið sýndir frá Evrópumótum eða heimsmeistaramótum í körfuknattleik, en reglulegar útsendingar eru af þýskum handknattleik og beinar útsendingar frá úrslitum flestra alþjóðlegra móta karla og kvenna. Steininn tók nokkuð úr þegar körfuknattleiks var ekki getið í árlegum annál íþróttadeildar um áramót, og körfuknattleikur í reynd þar niðurlægður af íþróttadeild RUV. Útskýringar eins af starfsmönnum deildarinnar þess efnis að þeir ættu hreinlega ekkert efni frá körfuknattleik til að sýna í annálnum segir e.t.v. allt sem segja þarf.

Ef RUV hyggst skilgreina sig sem handboltastöð þá ber að gera slíkt opinberlega – og þá jafnframt að undanþiggja körfuknattleiksáhugamenn greiðslu afnotagjalda miðilsins.

Ég vil þó taka fram að framangreind umfjöllun á einungis við um beinar útsendingar - fréttaumfjöllun af körfuknattleik ljósvakamiðlanna hefur frekar batnað í vetur en hitt, þ.m.t. RUV, og meira samræmis gætt á þeim vettvangi – þótt enn sé langur vegur frá sanngjörnu jafnræði að okkar mati – e.t.v. vegna þess að ekkert efni er til frá körfuknattleik til að sýna í fréttatímum á meðan unnt er að klippa úr fjölmörgum beinum útsendingum frá handknattleik. Ég vil í þessu samhengi jafnframt vekja athygli á því að gagnrýni okkar beinist ekki að einstökum íþróttafréttamönnum RUV – við þá höfum við átt prýðilegt samstarf.

En hvað getum við í hreyfingunni gert? Vissulega höfum við reynt að bæta ásýnd hreyfingarinnar, gæði körfuknattleiksins og umgjörð leikjanna. Í því felst sú daglega markaðssetning sem skilar bestri vöruþróun. Ég nefndi á formannafundi í vetur að enginn vissi hvað átt hefði fyrr en misst hefði. Þeir sem gagnrýnt hafa samning okkar við ÍÚ undanfarin ár líta nú e.t.v. öðrum augum á þá stöðu sem við vorum í, og hefðu e.t.v. lagt meira á sig til þess að vinna að framgangi samningsins.

Við höfum líka ávallt sagt við hreyfinguna að beina gagnrýni sinni til réttra aðila, þ.e. fjölmiðlanna sjálfra. Við erum öll viðskiptavinir fjölmiðlanna, og ef okkur þykir ekki nægilega mikið sýnt þá getum við og eigum að láta heyra í okkur beint eins og hverjir aðrir viðskiptavinir – og þá gildir einu hvort um er að ræða samningsaðila okkar eða aðra – við eigum ávallt rétt á sanngjarnri fréttaumfjöllun. Slíka gagnrýni á hreyfingin þó hinsvegar að láta fram á málefnalegan hátt, en ekki t.d. í formi uppnefna á fyrirsvarsmönnum fjölmiðlanna á spjallrásum. Slíkt er í senn óviðeigandi og ósmekklegt.

Sjónvarpssamningar fjalla ekki um fréttaflutning heldur beinar útsendingar. Ég flestir hér inni geti litið í eigin barm og fundið atvik þar sem þeir hafa fundið sjónvarpsmálum hreyfingarinnar allt til foráttu, en ekki á sama tíma velt fyrir sér hvað menn geti lagt af mörkum í því skyni. Ég get hinsvegar fullvissað ykkur um að töluverð vinna er í gangi á vegum KKÍ við að tryggja áframhaldandi sjónvarpssamninga fyrir hönd hreyfingarinnar.
Önnur leið sem hefur verið til skoðunar innan hreyfingarinnar er stofnun s.k. súperdeildar í samræmi við það sem gert hefur verið í nágrannalöndum okkar. Ég skal viðurkenna að áður en ég fór í kynningarferð ásamt Pétri Hrafni til Svíþjóðar og Noregs til að fá upplýsingar um stofnun og rekstur deildanna þar, þá hafði ég verið málinu fregar afhuga – fyrst og fremst vegna hræðslu minnar við fjárhagsskuldbindingar hreyfingarinnar.

En í ferðinni kom ýmislegt fram sem leiddi til þess að í dag sé ég þetta sem fýsilegan kost, og tel að hreyfingin eigi að vinna að þessum málum – hvort sem stofnun súperdeildar verður að veruleika eða ekki. Þetta er skref sem ég tel að við verðum að taka í samkeppni við ört vaxandi afþreyingarmarkað, þar sem íþróttir í heild sinni eiga í vök að verjast gagnvart t.a.m. ríkisstyrktum listaiðnaði sem ég minntist á hér áðan. “Sófakynslóðin” svonefnda er nokkuð sem við erum að berjast um, og við þurfum að taka þátt í því að fá hana helst á íþróttaleikina – eða a.m.k. að vera sú íþrótt sem er að finna á skjá þeirra.

Meginástæður þess að ég snerist á sveif með hugmyndum um súperdeild eru þær að ég tel þetta vera framkvæmanlegt hér á landi fyrir sama eða minni tilkostnað en er í dag. Sú staðreynd að við erum að greiða mun hærri fjárhæðir fyrir bæði erlenda og innlenda leikmenn en t.d. Noregur segir margt varðandi það agaleysi sem viðgengst í fjármálum íþróttafélaga á Íslandi. Ég tel að ef við komum böndum á slíkt t.d. með skynsamlegri niðurstöðu hugmynda um launaþak leikmanna sem liggur fyrir þingi þessu í tillöguformi – þá skapist fullkomlega grundvöllur fyrir okkur til að hleypa af stokkunum súperdeild innan tveggja ára.

Væntingarnar sem slíkar eru söluvara í sjálfu sér, og eigum við að mínu mati ekki að láta slíkt tækifæri framhjá okkur fara – hver svo sem endanleg niðurstaða verður. Við höfum sterk dæmi frá Noregi og Svíþjóð þar sem vöxtur hefur orðið mikill – en þó ber t.d. að hafa í huga að íslenskur körfuknattleikur hefur staðið þeim Norska verulega framar undanfarinn áratug, og þeirra vöxtur hefur e.t.v. fremur verið fólginn í því að ná því stigi sem við höfum verið á undanfarin 10 ár heldur en að þeir séu að fara fram úr okkur.

Evrópumálefni.

Ég vil víkja lítillega að þeirri þróun sem er að eiga sér stað í Evrópskum körfuknattleik. Mikil átök hafa átt sér stað innan FIBA, sem m.a. leiddi til þess að þrjú allsherjarþing sambandsins voru haldin á árinu 2001, þriðja þingið var haldið þar sem forseti og helmingur stjórnarinnar sagði af sér í kjölfar ágreinings við þingið.

Þau tvö meginmálefni sem tekist er um er annarsvegar barátta við samtök úrvalsdeilda í Evrópu – ULEB – um Evrópukeppni félagsliða, en þau samtök nánast stálu þeirri keppni frá FIBA. Þessi átök snúast um gríðarlega mikla fjárhagslega hagsmuni, og hafa blandast inn í þau aðrar íþróttagreinar, s.s. knattspyrna, blak og íshokkí, því hræðsla manna felst í því að þau félög sem standa að þessu vilji láta á þetta reyna í öðrum íþróttagreinum. Málið snýst um það hvort íþróttir eigi að vera á forsendum íþróttahreyfingarinnar eða fyrirtækja – hvort ágóðanum eigi að vera varið til uppbyggingar íþróttarinnar eða sem arðgreiðslum til fjárfesta.

Hinsvegar snýst ágreiningurinn um stofnun nýs sjálfstæðs Evrópusambands í körfuknattleik, en fram að þessu hefur ársþing Evrópudeildar FIBA verið n.k. viðvarandi formannafundur einu sinni á ári, en fjárhagur og skrifstofa hefur verið hluti af heimsstjórn FIBA. Mál þetta snýst að hluta til um óskoruð yfirráð yfir þeim keppnum sem haldnar eru í Evrópu, og þá staðreynd að uppruni fjármagns er mun meiri í Evrópu en ráðstöfun innan álfunnar. Þá er tilgangur þessara breytinga að nokkru leyti fólginn í löngu tímabærum hreinsunum, bæði að því er varðar ólýðræðislegt reglukerfi og hinsvegar vafasama framkvæmd einstaklinga innan þess reglukerfis á ýmsum málefnum. Ég hyggst fjalla nánar um þessi málefni í leiðurum á heimasíðu KKÍ í sumar.

Það sem vekur hinsvegar meiri áhyggjur er minnkandi áhugi á Norðurlandasamstarfi. Þetta er sá vettvangur sem hefur verið okkur langverðmætastur, og yrði mjög bagalegt fyrir okkur að skerða hann. Mikið og gagnkvæmt upplýsingastreymi hefur verið á milli þessara þjóða, enda bæði menning og samfélag svipuð, og síðast en ekki síst þá hefur framkvæmd Norðurlandamóta verið okkur nauðsynleg keppni í flestum aldursflokkum þar sem saman hafa farið leikir við öflugar þjóðir og tiltölulega hóflegur ferðakostnaður.

Nú bregður svo við að Eystrasaltsríkin eru orðin sjálfstæðari og öflugari fjárhagslega, og þar sem geta þeirra í körfuknattleik er meiri ögrun fyrir t.a.m. Svía og Finna hefur samstarf þeirra við Eystrasaltsríkin stóraukist bæði á vettvangi félagsliða og landsliða. Danmörk er vel í sveit sett landfræðilega til þess að fara í keppnisferðir nánast hvert sem er í Mið-Evrópu, en fjárhagslegur samdráttur hjá danska sambandinu hefur leitt til þess að þeir hafa ekki séð sér fært að taka þátt í Norðurlandamótum á þessu ári. Eftir standa þá Íslendingar og Norðmenn, sem fram að þessu hafa haldið góðri tryggð – en slíkt hrekkur skammt þegar halda þarf Norðurlandamót.

Segja má með réttu að við séum Ísafjörður Evrópu – og hygg ég að menn skilji hvað átt er við með þeirri samlíkingu. Flestir í álfunni dást að dugnaði og körfuboltalegri getu þessa smáríkis, menn undrast útbreiðslu og höfðatöluútreikninga og dásama skipulag og fjárhag hér á landi. Þrátt fyrir að allir vilji hafa okkur með, og þrátt fyrir að okkur standi allar dyr opnar – þá vill helst enginn koma hingað á eigin kostnað. Það þýðir auðvitað ekkert að fara í neina fýlu yfir því heldur verðum við að lifa við staðreyndirnar og aðlaga starf okkar að því sem viðheldur samstarfi okkar við aðrar þjóðir.

Búið er að skipuleggja fyrsta NM A-landsliða kvenna hér á landi í sumar, og Norðmenn halda keppni A-landsliða karla. Danir hafa dregið sig út úr mótinu eins og fyrr segir, en það hefur kostað okkur mikla baráttu að halda Svíum og Finnum inni í mótinu, og reyndar treystir maður litlu fram á síðustu stundu. Þessir leikir eru okkur mikilvægir þar sem þeir eru fyrstu heimaleikir A-landsliðs kvenna síðan smáþjóðaleikarnir voru haldnir hér á landi fyrir 5 árum síðan. Væntum við auk þess mikils af starfi kvennalandsliðsins undir stjórn Sigurðar Ingimundarsonar.

A-landslið karla hefur ekki haft úr föstum verkefnum að moða yfir vetrarmánuðina nú líkt og undanfarin 4 ár þegar við tókum þátt í undanúrslitakeppni Evrópumótsins. Þau mál standa þó til bóta, því tillaga Íslands um að stækka undanúrslitakeppnina var samþykkt í Evrópumótanefnd FIBA í vetur, sem þýðir að óbreyttu að Ísland mun aftur taka þátt í þessari keppni haustið 2003 án forkeppni. Í sumar liggur fyrir að taka þátt í Norðurlandamótinu í Noregi, og má gera ráð fyrir að Brenton Birmingham leiki þar sína fyrstu landsleiki fyrir Íslands hönd. Við höfum líklega sjaldan eða aldrei haft á að skipa öflugra landsliði í dag, en á sama hátt má segja hið sama um Norðurlandaþjóðirnar – ekki síst Svía sem eru að undirbúa sig fyrir úrslit Evrópukeppninnar þar í landi næsta sumar. Megum við því eiga von á spennandi móti.

Mótahaldið.

Ég ætla að láta nægja að þessu sinni að vísa til fyrirliggjandi skýrslu stjórnar um mótahald sambandsins í vetur. Þó standa nokkur atriði þar upp úr, en það er í fyrsta lagi gott markaðsstarf kkd. Breiðabliks síðari hluta vetrar, þar sem þeir sýndu hvað hægt er að gera í sínum áhorfendahópi með markvissu starfi. Í öðru lagi stendur upp úr yfirlýsing tveggja reyndra leikmanna okkar sem ákveðið hafa að leggja skóna á hilluna, þeirra Guðbjargar Norðfjörð og Teits Örlygssonar. Tveir frábærir leikmenn, sem ég ætla sannarlega að vona að séu ekki hætt afskiptum af körfuknattleik þótt keppni í efstu deild sé e.t.v. að baki. Í þriðja lagi vil ég nefna mikinn uppgang í kvennakörfuknattleik, og þá auknu breidd og viðhorfsbreytingu sem orðið hefur í kjölfar uppbyggingar 2. deildar, þannig að nú er baráttan fremur um að stækka deildirnar.

Fyrir þingi þessu liggur m.a. tillaga um launaþak á leikmannagreiðslur. Ég vona að menn fjalli málefnalega um þessa tillögu sem aðrar, hvaða niðurstöðu sem umræður kunna að leiða til. Ef tillagan skapar gagnlegar umræður þá skiptir e.t.v. ekki máli hvort hún verður samþykkt óbreytt – tilganginum er þá náð með meðvitund þingsins um þau vandamál sem henni er ætlað að fjalla um beint og óbeint.

Með aukinni skuldsetningu gerum við ekkert annað en að grafa okkur gröf til framtíðar – og skipta þá litlu máli rökin um það hvort verið sé að kosta öllu sem til er til “markaðssetningar” – tískuorðsins sem menn nota gjarnan þegar menn vilja ná sínu fram. Mín reynsla úr atvinnulífinu er hinsvegar sú að skynsamlega rekið fyrirtæki gengur betur en vel markaðssett gjaldþrota fyrirtæki. Markaðssetning þarf nefnilega að haldast í hendur við fjárhagsforsendur og fjárhagsáætlun fyrirtækisins.

Ég vonast að venju eftir ánægjulegu, starfssömu og málefnalegu þingi hér í Skagafirði.

Takk fyrir.